Na een LinkedIn-bericht van een huisarts werd de NVvR onlangs benaderd voor een artikel in het Algemeen Dagblad over de total body scan, een screenend gezondheidsonderzoek (zoals MRI) dat vaak zonder medische indicatie wordt uitgevoerd. Maar waar achteraf wel vragen uit volgen, die terechtkomen bij de huisarts of radioloog.
Met de toenemende krapte in de zorg, ook bij de radiologie, raakt de total body scan aan de belangrijke discussie hoe we in Nederland omgaan met onze schaarse zorgcapaciteit. De druk op radiologische afdelingen neemt toe, met onder andere ook een toenemend tekort aan laboranten. Dit maakt het des te belangrijker om zorgcapaciteit gericht in te zetten en prioriteit te geven aan beeldvorming waarvan de effectiviteit is bewezen. Een voorbeeld is het programma voor borstkankerscreening, maar ook andere ziektebeelden die vroegtijdig kunnen worden ontdekt of beeldvorming zoals in de richtlijnen is opgenomen.
Als NVvR willen we voorkomen dat de diagnostische zorgcapaciteit verstopt raakt met scans en andere onderzoeken waar geen of beperkt wetenschappelijk bewijs voor is, ten koste van zorg die aantoonbaar bijdraagt aan de zorg en gezondheid van patiënten. Gerichte inzet van diagnostiek is essentieel om de zorg toekomstbestendig te maken.
Zorgvuldig omgaan met zorgcapaciteit is een belangrijke boodschap naast de overwegingen die voor een patiënt bij een total body scan zijn te plaatsen. In het AD-artikel verwoordt dr. Jet Quarles van Ufford, voorzitter van de NVvR, het als volgt:
Natuurlijk wordt er wel eens iets gevonden, erkennen artsen. Toch heeft zulk preventief medisch onderzoek volgens hen meer na- dan voordelen. Want vooraf is niet altijd duidelijk dat er ook toevalsbevindingen kunnen zijn. Vaak zijn dat afwijkingen die in de loop van het leven ontstaan, maar waar iemand nooit klachten van zal krijgen of aan dood zal gaan. Daar willen ze patiënten voor waarschuwen. Want het kan wel zorgen geven, wanneer je ervan weet”, legt Jet Quarles van Ufford, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie, uit.
Radiologen zien regelmatig patiënten die toch een verwijzing hebben gekregen van hun huisarts. ,,Die mensen zijn ongerust. Soms besluiten huisartsen ze dan toch maar door te sturen voor aanvullend onderzoek, zelfs als ze denken dat er niets ernstigs aan de hand is”, constateert Quarles van Ufford.
Sommige patiënten krijgen van een buitenlandse arts het advies om een afwijking elk jaar te laten controleren. ,,Ze blijven hierop aandringen, terwijl daarvoor in Nederland andere richtlijnen gelden en de druk op de zorg steeds meer toeneemt.” Voor een ‘apk’ zonder klachten is geen wetenschappelijke onderbouwing, benadrukt de radioloog. ,,Mensen hopen natuurlijk dat er niets uit zo’n preventief onderzoek komt, willen gerustgesteld worden. Maar ze realiseren zich niet goed wat de gevolgen zijn als er wél iets uit komt.”
Eerdere nieuwsberichten gerelateerd aan het onderwerp capaciteit:
- Capaciteitsvraagstuk in de interventieradiologie: Grenzen aan de zorg, deel II
- Capaciteitsvraagstuk in de radiologie: Grenzen aan de zorg!
- NVvR bij de minister over Preventief Gezondheidsonderzoek
- Standpunt NVvR screenende total body scans / health checks