Publicaties

Uitgaven van MemoRad (2003 tot heden), kwartaalblad van de NVvR voor en door leden. En - voor leden c.q. ingelogde gebruikers - de abstracts en beschikbare presentaties van de Sandwichcursussen (2014 tot heden, voorheen: EduRad). Op de website zijn alleen de presentaties opgenomen waarvoor de spreker toestemming heeft verleend (zie ook bestuursstandpunt Hergebruik beeld- en geluidopnames 2021).

Niets uit deze uitgaven mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door print-outs, kopieën, of op welke manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de NVvR.

De NVvR heeft geen eigen patiëntenfolders. Wel draagt de NVvR bij aan patiënteninformatie op thuisarts.nl met betrekking op radiologische onderwerpen. Zie hier en op www.thuisarts.nl.

Klik hier om de ten geleide te lezen en klik hier voor de inhoudsopgave van deze uitgave.

Klik hier om de ten geleide te lezen en klik hier voor de inhoudsopgave van deze uitgave.

Klik hier om de ten geleide te lezen en klik hier voor de inhoudsopgave van deze uitgave.

Klik hier om de ten geleide te lezen en klik hier voor de inhoudsopgave van deze uitgave.

Ook in deze uitgave een grote variëteit aan artikelen. Klik hier om de ten geleide te lezen en klik hier voor de inhoudsopgave van deze uitgave.

Het zomernummer van de MemoRad ligt klaar om te lezen. Het preventief gezondheidsonderzoek wordt in deze uitgave extra belicht. Voor de beoogde invoering van de longkankerscreening worden de voor- en nadelen zorgvuldig afgewogen. In Nederland werd de eerste 14 Tesla MRI-scanner voor menselijk gebruik ter wereld gebouwd. Radioloog Anja van der Kolk beschrijft wat hij kan en wat hij voor de radiologie kan betekenen. Ook het nieuwe concept cross hospital workflow, waarbij teleradiologie wordt ingezet voor verlaging van de werkdruk én verhoging van het werkplezier, komt aan bod. De sectie Historie neem ons mee in de opmerkelijke geschiedenis van de radiumkuuroorden in Nederland en het belangrijke werk van natuurkundige Hermine Folmer. Een rapportage van de CLUB Sandwich mag niet ontbreken, evenals een verslag van een congres met een breed perspectief: 'The future of Medical Imaging and Radiotherapy'. Ook aandacht voor de prijswinnaar van de Frederik Philipsprijs, Rob Holtackers en de winnaars van de Ziedses des Plantes prijs, Laura van der Kamp en Bader Alfares. Roland Martens presenteert zijn proefschrift in deze uitgave. Tot slot nog een bericht uit Suriname van Huib van den Hout en ook de werkgroep zichtbaarheid informeert u weer. 

MemoRad 2023 - 1

De eerste MemoRad van 2023 is gepubliceerd. In dit nummer staan zeer uiteenlopende artikelen over facetten van opleiding, wetenschap, arbeidsmarktperspectief en de dagelijkse praktijk.
Een bijdrage van de sectie Historie is opgenomen over het bekende schilderij De Anatomische les van dr. Nicolaes Tulp. We blikken terug op de indrukwekkende loopbanen van Hans Bloem, Albert de Roos, Herman Kroon en Jelle Barentsz. Ook vindt u de naschriften over markante mannen als Ad Bot en Kees Thijn. Er is aandacht voor het nieuwe opleidingsplan Orange met tips voor zowel aios als opleider hoe met deze veranderingen om te gaan. De resultaten van de jaarlijkse jonge klarenenquête geven ons inzicht in de toch lastige arbeidsmarkt voor de jonge klare radiologen. Met twee samenvattingen van recente proefschriften is wetenschap ook vertegenwoordigd. Tevens treft u een overzicht aan van de 18 ingezonden proefschriften voor de Frederik Philipsprijs die tijdens de CLUB Sandwich 2023 wordt uitgereikt. Ook treft u meer informatie over het programma van de CLUB Sandwich aan. Met de richtlijn osteoporose en fractuurpreventie en de rol van de vertebral fracture asessment en de toepassingen van PET-MRI in de klinische praktijk, is er aandacht voor de klinische praktijk. Tot slot is bekend geworden dat de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een grote financiële bijdrage doet voor wetenschappelijk onderzoek binnen het Innovation Center for Artificial Intelligence, een prachtig initiatief waar ook meerdere afdelingen radiologie in den lande aan deelnemen.

Dit themanummer schenkt aandacht aan het tuchtrecht voor de gezondheidszorg. De radiologie-gerelateerde tuchtrechtelijke jurisprudentie van 2011 tot en met 2021 staat hierin centraal. Verder belicht dit nummer de individuele verwijtbaarheid van een zorgverlener. Hierbij wordt toegelicht dat een (tucht)klacht verder kan reiken dan alleen de radioloog of aios wiens handelen centraal staat in de tuchtzaak. Ook wordt een inkijkje gegeven in hoe de beslissing van een tuchtcollege tot stand komt en voor welke uitdagingen de tuchtcolleges staan. De belangrijkste uitdaging is misschien wel het verhogen van het lerend rendement van het tuchtrecht. Hierbij worden meteen de verschillende knelpunten besproken die dit leren op dit moment belemmeren. Voor radiologen die te maken krijgen met een (tucht)klacht kan de bijdrage van de Federatie Medisch Specialisten behulpzaam zijn. 

In deze MemoRad een mooi verslag van de ECR 2022. Extra mooi met Regina Beets Tan als president en Nederland mocht zich dit jaar presenteren met het passende thema 'Building bridges'. In tegenstelling tot wat nog in het voorwoord staat, heeft de ESR toch moeten besluiten om de ECR 2023 weer naar maart te verplaatsen. Het wordt dus geen zomereditie maar weer als vanouds in maart. Verder een verslag van de voor het eerst door de sectie Juniorleden georganiseerde Radiologische Zomerspelen voor alle leden van de NVvR. Volgend jaar kunt u aanwezig zijn bij de tweede editie. Ook een verslag van het PACS jubileumcongres over de radiologische toekomst is te lezen. Van de sectie cardiovasculaire radiologie vindt u een artikel over de toenemende rol CT coronair angiografie in de kliniek, en een korte uitleg over de nieuwe Nederlandse richtlijn. Daarnaast vindt u in dit nummer nog een variëteit aan artikelen. Zo schenken we in dit nummer aandacht aan de winnares van de Frederik Philipsprijs 2022: Manon Kappelhof. Mahican Gielen vertelt in dit nummer over haar woon- en werkervaring in Noord-Jutland. 

In deze uitgave is te zien dat de samenleving weer is geopend. We hebben elkaar weer kunnen ontmoeten zoals bijvoorbeeld is te zien aan de hand van het verslag van de Radiologendagen. In dit nummer staan we ook weer stil bij de arbeidsmarkt voor jonge klaren met de resultaten van de enquete en de visie van het bestuur hierop. Onderzoek en wetenschap zijn in deze uitgaven ook goed vertegenwoordigd met onder andere proefschiften van de onlangs gepromoveerde Bibi Martens en Louise Konijn. Hier sluit het artikel over het afscheid van Krestin mooi op aan omdat hij wetenschap altijd enorm heeft gestimuleerd. De sectie Historie neemt ons mee naar naar het jaar 1901 om het verhaal van Pieter Hendrik Eijkman te vertellen. Ook nemen zij u mee naar 2022 met een verslag van het eerste symposium van de sectie over 50 jaar CT. In dit nummer ook praktische zaken over de aanlevering van patiëntgegeven voor de beentumorencommissie en 10 survival tips voor startende radiologen. U kunt ook lezen over het leven van drie bevlogen radiologen met van de redactie speciale aandacht voor MemoRad redactielid Kees Vellenga.

Voor u ligt het themanummer Interventieradiologie. Gastredacteur prof. dr. Martijn Meijerink heeft er voor gezorgd dat dit mooie nummer er nu ligt. Dit omvangrijke nummer is een voorbode dat de explosieve groei van de interventieradiologie van de afgelopen jaren nog wel even zal aanhouden. Het brengt de radioloog als behandelaar, een van de rollen van de radioloog uit de strategische visie van de NVvR, goed in beeld. In dit nummer vindt u nog een laatse boekbespreking en een korte update over (werken in) Suriname van het zeer gewaardeerde overleden (redactie)lid Kees Vellenga.

De laatste MemoRad van 2021 ligt weer voor u. De MemoRad opent met het positieve bericht dat de Commissie voor Beroepsbelangen (CvB) vorderingen maakt om de functie van de radioloog te verstevigen als consultant en poortspecialist, en dat bevolkingsonderzoek en screening mammo MRI worden bevorderd. Podcasts zijn tegenwoordig niet meer weg te denken. Sietske Rozie tipt er een paar die ook aansluiten bij thema's uit de NVvR-visie. Bij het ter perse gaan van de MemoRad was er nog sprake van een live congres in Wenen in maart. Inmiddels is bekend dat het congres in maart online zal zijn en dat er in juli een fysiek congres wordt georganiseerd. Het thema van ECR 2022 is Building Bridges. De ECR 2022 zal een Nederlands tintje krijgen, niet alleen door het voorzitterschap van Regina Beets-Tan, maar ook zal er een sessie ‘ESR meets the Netherlands’ worden georganiseerd. Niet alleen de brug naar de toekomst is van belang maar ook naar het verleden. Eindelijk heeft de onthulling van het verhaal van Willem Röntgen in woord en beeld in het Gelre Ziekenhuis Apeldoorn plaatsgevonden. Er wordt ook aandacht besteed aan een van de bijna vergeten oprichters van onze vereniging, Carl Wilhelm Bollaan. Ook in verre oorden wordt er gewerkt door Radiologen waar in deze uitgave verslag van wordt gedaan. Tot slot worden er twee mooie proefschriften gepresenteerd. Hierbij tevens de uitnodiging aan promovendi om vaker verslag te doen van hun bevindingen in MemoRad.

- Acute Radiologie: als het maar klopt. Dr. R.N. (Nils) Planken 
Noot: Met een klik op de link wordt toestemming gegeven voor plaatsing van cookies van Vimeo.

In deze MemoRad een grote variëteit aan artikelen. Een interview met Ilona Dekkers, winnares van de Frederik Philipsprijs 2021, is het openingsartikel. Er wordt uitgelegd wat de verschillen zijn tussen de Leidraad Kritieke bevindingen en Leidraad Onverwachte bevindingen en waarom het volgen ervan tijdsbesparend is. Het belang van goede communicatie door de radioloog komt op verschillende plaatsen terug. Ook de kennis van de nucleaire geneeskunde wordt opgefrist. En de vraag of het verschil tussen EARL 2 ten opzichte van EARL 1 is te evalueren. De sectie Juniorleden geeft een overzicht van wat zij allemaal doen om de belangen van de aios te behartigen. Daarna volgt een artikel waarin onderwijsvernieuwingen aan bod komen die leren beter en leuker maken. Jelle Barentsz wint als eerste niet-uroloog de Innovator in Urology prijs vanwege zijn baanbrekende prestaties op het gebied van MR-beeldvorming van de prostaat. Hoe AI wordt ingezet bij een onderzoek naar een snellere MRI-scan bij verdenking van prostaatkanker komt ook aan bod. Er is een artikel gewijd aan Wilhelm Conrad Röntgen die 125 jaar geleden de röntgenstralen heeft ontdekt. Uiteraard ook nog aandacht voor het eerbetoon aan Joris Panhuysen en het In memoriam van Jan Wilmink. 

In deze uitgave zijn de verschillende generaties aan het woord die een mooi beeld geven van de verschillende kenmerken en kansen van elke generatie. In dit nummer ook aandacht voor de technologische ontwikkelingen in de Radiologie. Hierbij is ook aandacht voor wat het algemene publiek vindt van AI in de radiologie en de geneeskunde. Vanuit diverse invalshoeken wordt er verslag gedaan van de Radiologendagen 2021 'Back to the Future'. De 'blauwe plekken' komen ook aan bod, belangrijk om hier aandacht aan te besteden want wie wie wil er nu niet gelukkig en gezond oud worden.

Voor u ligt het themanummer Artificial Intelligence, een vervolg op het najaarsnummer van 2017. Zo leest u in deze editie ervaringen met implementatie van ziekenhuizen als de Noordwest Ziekenhuisgroep, het St. Antonius, het Elisabeth TweeSteden-ziekenhuis, het Jeroen Bosch Ziekenhuis, het Haga-ziekenhuis en het Bravis-ziekenhuis. AI wordt vooral ingezet ter kwaliteitsverbetering, hoewel het ook ten dienste kan staan voor het verbeteren van efficiency.
Dat AI breder toepasbaar is dan alleen op afbeeldingen, beschrijft het artikel over Natural Language Processing (NLP). Daarnaast is er aandacht voor scheppende randvoorwaarden, denk aan het kostenaspect en toegevoegde waarde in de kliniek. Verder is het wachten op dat de beroepsgroep, maar ook het Zorginstituut dat over de vergoeding gaat, AI als kwaliteitseis stellen. Over die juridische discussie en implicaties is de bijdrage van advocaat Erik Vollebregt lezenswaardig. Ook de bekostiging van AI komt aan bod.

 

U zult in dit themanummer lezen over de pure forensische radiologie, hoe een en ander is ontstaan en de verschillende benaderingen ervan binnen ons kleine landje. Er wordt geschreven over explosiestelsels, maar ook over MRI bij foetussen en neonaten en het onderzoek bij vermoeden op kindermishandeling. Ook worden de positie van de 'deskundige' in de rechtbank en de opkomst van de forensische radiologie in Aruba belicht, en is een historisch stuk over de boloscoop opgenomen. Naast onderzoek bij mensen wordt er ook aandacht besteed aan forensisch onderzoek bij dieren en aan de gevolgen van de hitte-inwerking op de botten. Het vervaardigen van de inmiddels aanzienlijke aantallen postmortale CT-scans over de afgelopen twintig jaar biedt ook de mogelijkheid om naar anatomische structuren en varianten van het lichaam te kijken, omdat hoge stralingsdosis gebruikt kunnen worden. 

"We vielen in slaap in de ene wereld en werden wakker in de andere". Een massaal gedeelde tekst op social media. Hiermee wordt de covid-19 special van de MemoRad geopend. De (bijna) nieuwe voorzitter van de NVvR concludeert dat het nieuwe normaal enorme kansen biedt voor het vak van radioloog maar dat we deze wel zelf moeten pakken. Verder in deze MemoRad radiologen die de impact vertellen van covid-19 op de werkvloer. De rol van AI in deze tijd wordt ook toegelicht. De resultaten van twee enquêtes van de Thoraxsectie worden toegelicht. In deze bijzondere tijd is het uitwisselen van patiëntgegegevens tussen ziekenhuizen of medisch specialisten om de kwaliteit van de zorg te verbeteren steeds meer gewenst maar dit werpt vraagstukken op over de privacy. Ook de opleiding wordt onder de loep genomen omdat op veel plaatsen de routine abrupt wordt onderbroken. De post-coronazorg komt ook aan bod. Een interview met eeuweling Nol Simons staat opgenomen in deze uitgave.

Deze uitgave van MemoRad nummer lag al bij de drukker toen het Coronavirus serieuze vormen aannam in ons land. Daarom zijn er geen artikelen gewijd aan COVID-19. 

In dit nummer aandacht voor het aftreden van Bernd Haberland als eindredacteur van de MemoRad. Tevens aandacht voor de uitreiking van de erelegpenning aan hem. Lucas Kinga heeft een laudatio voor hem geschreven.
Het afscheid van Jonas Castelijns komt in dit nummer aan de orde met daarbij zijn benoeming tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In dit nummer een interview met neuroradioloog Jan Wilmink. De Historische Commissie besteedt aandacht aan de 13 vroege röntgenopnamen uit het Lorentz-archief. Ook is er aandacht voor de familie Den Hoed, oprichters van de voormalige Daniël den Hoed Kliniek. De toekomst komt met de afronding van de opleiding van twee radiologen nieuwe stijl (CORONA-opleiding) ook aan bod. Daarnaast nog belevenissen van arts-assistent Joy Vroemen over haar verblijf in Kaapstad. Tot slot een boodschap over (of voor) dokters met 'een koel hoofd en een warm hart'.

In dit nummer wordt stil gestaan bij het overlijden van een drietal collega's, Rezan Demir, Peter Ophof en Koen Vanghillewe. Ze zijn alledrie tijdens hun werkzame leven overleden.
Op de voorkant van deze Memorad prijkt de Röntgentulp. Deze tulp is in de jaren dertig ontstaan door mutatie onder invloed van röntgenstraling. Terugblikken op diverse bijeenkomsten komen in deze editie aan bod te weten de Radiologendagen, het IDKD Davos, de aiosdag 'Interventie', het nationaal Coassistenten Congres, ESTI en het inspirerende afscheidssymposium van dr. Gerrit Jager. Verder zijn er nog artikelen over de CLEOPATRA-Trial met als onderzoeksvraag de toegevoegde waarde van CT-perfusie bij het acute herseninfarct. Ook het onderzoek naar de waarde van MRI bij de ziekte van Méniѐre worden beschreven. Dit is het eerste onderzoek met een beurs uit het Radiologie Researchfonds van de NVvR. Ook is er weer aandacht voor AI.

In het eerste nummer van 2019 is weer voldoende variëteit aan informatie te vinden. Op het gebied van onderzoek zijn subsidies toegekend voor onderwerpen uit de kennisagenda. Uit de enquête onder onze jonge klaren komen enkele opvallende bevindingen naar voren. Ook de succesvolle AIOS-dag over Artificial Intelligence komt aan bod. Een belangrijke bijdrage gaat over de veranderingen in het tuchtrecht. Binnen de NVvR is hier een werkgroep voor opgericht. De Historische Commissie belicht de geschiedenis van het snel doorontwikkelend beeldvormend vak. En er is natuurlijk ook aandacht voor de twee bekende vrouwelijke radiologen met hun Europese benoeming. Tot slot wordt verslag gedaan van het afscheid van twee vooraanstaande radiologen, die het stokje overdragen aan de volgende generatie.

In de laatste MemoRad van 2018 memoreert de voorzitter het geslaagde bezoek van het bestuur aan het historisch erfgoed van onder andere de radiologie op Urk. Verder in MemoRad aandacht voor zaken, die in het hier en nu spelen in de radiologie. Het recent opgestelde standpunt van de sectie Kinderradiologie over beeldvorming van de cervicale wervelkolom op de spoedeisende hulp komt aan bod. Groningse radiologen beschrijven de rol van radiologie rondom levertransplantaties. Vanwege de sterke daling van lijkschouwingen, die wereldwijd plaatsvindt, is men op zoek naar alternatieven waarbij de radiologische post-mortem diagnostiek momenteel een hot-topic is. Ten slotte staat in dit nummer onder meer een verslag van de opening van de vernieuwde radiologieafdeling in het Erasmus Medisch Centrum, de toepassingen en beperkingen van hybride PET-MRI onderzoek en komt u meer te weten wat we kunnen leren door een eeuwenoude cello in de CT-scanner te leggen.

In deze MemoRad sluit de voorzitter van de NVvR in zijn column met het thema 'Ontregel de zorg' aan bij de recente boodschap van de FMS 'Laat dokters dokteren'. Verder in deze MemoRad aandacht voor herbeoordelingen van tucht- en letselschadecasus, de radiologische responsbeoordeling bij immunotherapie, de radioloog en opleiding AI, hoe manifesteert de klinisch technoloog zich binnen de radiologie en de uitkomsten van een onderzoek naar de orale contrastvoorbereiding bij een standaard CT-abdomen.

In deze MemoRad een aantal persoonlijke verhalen in huidig en historisch perspectief, inzicht in de opleiding en arbeidsmarkt jonge klaren, een overzichtsartikel over fouten, ervaringen met echografie en AI, en een verslag van de Radiologendagen 2018.

Dat radiologie een prachtig vak is met vele ontwikkelingen, blijkt maar weer uit deze MemoRad. Een blik op het verleden in het Belgisch museum, het centrum voor radiologisch erfgoed op Urk en het Antoni van Leeuwenhoek, en herinneringen aan Kees Klinkhamer. Een blik op het heden en de toekomst met de AIOS-dag, een AI-workshop en de Radiologendagen 24-25 mei met 'Make a difference'. Welke rol speelt de radioloog in de toekomst? Hoe kan de technologie een helpende hand bieden? En voor degenen die het vak willen bijhouden: proefschriften die meedingen naar de Frederik Philipsprijs en de Sandwichcursus Neuroradiologie en Abdominale radiologie 19-22 juni.

In deze MemoRad staan verschillende artikelen over het maken en leren van fouten, zowel in het heden (van feedback door een collega tot het tuchtrecht) als in het verleden (elektrocutie in de vroege radiologie). Daarnaast is er aandacht voor cross-over training met nucleaire geneeskunde en de ontwikkeling van de physician assistant (PA) in de radiologie. Er is onderzoek gedaan naar CEUS, een gold medal uitgereikt en de Sandwichcursussen Cardiovasculaire en Thoraxradiologie in februari 2018 worden aangekondigd. 

Altijd al willen weten wat Artificial Intelligence (AI) zal gaan betekenen voor de radiologie? Dat is nu te lezen in een extra dik themanummer van MemoRad met uiteenlopende bijdragen over AI, van hype tot hoop en van logische algoritmen tot de menselijke maat. Daarnaast is er aandacht voor de hedendaagse risico-afwegingen bij het gebruik van straling bij onderzoek en in de voorzitterscolumn voor differentiatie in de radiologie. Historische perspectieven worden geboden met de toegekende RSNA Gold Medal in 1928 en een terugblik op 20 jaar opleiding in de radiologie met Xander Tielbeek, aan wie de erelegpenning van de NVvR is toegekend.

Themanummer Junioren met een inleiding van de scheidend voorzitter van de Juniorsectie, een oproep in de voorzitterscolumn om als radioloog 'the lead' te nemen in de inrichting en organisatie van de eigen werkplek, een pleidooi voor subjectieve kwaliteit als onderdeel van een terugblik op de Radiologendagen, de arbeidsmarkt jonge klaren, artikelen over de Voortgangstoets, generatieverschillen en sokken, buitenlandervaringen uit Uganda en Iran, uitwisseling van medische gegevens en beroepsgeheim, ingezonden stukken over beeldvorming bij multipel myeloom (ziekte van Kahler) en echografie in de liesregio bij sporters, radiologisch nieuws vanuit het Trefpunt voor Medische Geschiedenis, proefschriften en de SWC Kinder- en Acute radiologie 14-17 november 2017.

Themanummer Musculoskeletale Radiologie (MSK) en daarnaast o.a. een column van de nieuwe voorzitter ('NVvR first!'), informed consent bij radiologische interventies, de BI-RADS App, RSNA 2016, de gastsprekers tijdens de Radiologendagen 11-12 mei 2017 en de aankondiging van de SWC Neuro- en Hoofd-Halsradiologie 20-23 juni 2017.

Pagina's